1. نهادها و سازمان‎های مرتبط با مبارزه با پولشویی
    • نهادها و سازمان‎های داخلی
      کلیه اشخاص حقوقی از جمله بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، بانک‎ها، موسسات مالی و اعتباری، بیمه ها، بیمه مرکزی، صندوق‎های قرض الحسنه، بنیادها و موسسات خیریه و شهرداری‎ها مکلفند آیین نامه های مصوب هیات وزیران در اجرای قانون مبارزه با پولشویی را به مورد اجرا گذارند.
    • نهادها و سازمان‎های خارجی
  2. مفاهیم و تعاریف
    • جرم پولشویی
      الف- تحصیل، تملک، نگهداری یا استفاده از عواید حاصل از فعالیت های غیرقانونی با علم به این که به طور مستقیم یا غیر مستقیم در نتیجه ارتکاب جرم به دست آمده باشد.
      ب- تبدیل، مبادله یا انتقال عوایدی به منظور پنهان کردن منشأ غیر قانونی آن با علم به این که به طور مستقیم یا غیر مستقیم ناشی از ارتکاب جرم بوده یا کمک به مرتکب به نحوی که وی مشمول آثار و تبعات قانونی ارتکاب آن جرم نگردد.
      ج- اخفاء یا پنهان یا کتمان کردن ماهیت واقعی، منشأ، منبع، محل، نقل و انتقال، جابه‌جایی یا مالکیت عوایدی که به طور مستقیم یا غیر مستقیم در نتیجه جرم تحصیل شده باشد.
    • سقف مقرر:
       مبلغ یکصد و پنجاه میلیون ریال وجه نقد یا معادل آن به سایر ارزها و کالای گران بها. هیات وزیران در صورت نیاز، سقف مذکور را با توجه به شرایط اقتصادی کشور تعدیل خواهد نمود.
    • سهامدار عمده:
      به شخصی اطلاق می شود که سهام وی در یک شخص حقوقی، بیش از حدود مقرر در این دستورالعمل(شخص حقیقی ٥ درصد و شخص حقوقی ١٠ درصد) است.
    • مشتری:
      شخص حقیقی یا حقوقی که در موسسه اعتباری دارای حساب بوده و یا به نفع او یا به نمایندگی از سوی او، حساب بانکی به نام وی افتتاح شود؛ هر شخص حقیقی یا حقوقی که طرف مقابل موسسه اعتباری (و یا ذینفع یا ذینفعان) در رابطه با دیگر خدمات بانکی و اعتباری است و از ناحیه وی ممکن است ریسک‌های مختلف به ویژه ریسک‌های شهرت و عملیاتی متوجه موسسه اعتباری شود.
      1. مشتری گذری: مشتری است که به منظور دریافت خدمات غیرپایه به موسسه اعتباری مراجعه کرده و ارائه خدمت به وی مستلزم تشکیل پرونده نمی‌باشد. ارتباط مشتری گذری با موسسه اعتباری فاقد ویژگی ” استمرار“ است. متقاضیان وصول وجه چک، حواله وجه و پرداخت قبوض از جمله مصادیق مشتریان گذری می‌باشند.
      2. مشتری دائمی: مشتری است که ارتباط وی با موسسه اعتباری، واجد ویژگی مهم استمرار است و به دلیل نوع و ماهیت خدمات موردنیاز، تشکیل پرونده جهت درج اطلاعات هویتی و دیگر اطلاعات مورد نیاز برای وی ضرورت دارد.
    • وجه نقد:
      هر گونه مسکوک و اسکناس و انواع چک‎هایی که نقل و انتقال آن‌ها مستند نشده و غیر قابل ردیابی باشد، مانند چک‎های عادی در وجه حامل و سایر چک‎هایی که دارنده آن غیر ذی نفع اولیه باشد(از قبیل چک‎های پشت نویس شده توسط اشخاص ثالث، انواع چک پول، چک مسافرتی و ایران چک و موارد مشابه).
    • مراجعه حضوری:
      عبارت است از مراجعة ارباب رجوع به شعب، دفاتر یا ادارات مؤسسه اعتباری و مراوده با نیروی انسانی مؤسسه مذکور برای اخذ خدمت.
    • مراجعه غیر حضوری:
      عبارت است از مراجعة ارباب رجوع به انواع ابزارهای پذیرش و اخذ خدمت به واسطة ابزار شناسایی و بدون مراوده با نیروی انسانی مؤسسة اعتباری.
    • خدمات پایه:
      خدمات بانکی و اعتباری که طبق مقررات، پیش نیاز و لازمه ارایه سایر خدمات توسط موسسات اعتباری می‌باشد و ارایه آن به مشتری موجب می شود تا وی برای اخذ خدمات مکرر و متمادی به موسسه اعتباری مراجعه کند. موارد ذیل از جمله مصادیق این نوع خدمات می باشد: ١) افتتاح انواع حساب‌های بانکی؛ ٢) اعطای تسهیلات وعملیات لیزینگ؛ ٣)‌عملیات اعتبارات اسنادی؛ ٤) صدور انواع ضمانتنامه‌های بانکی وظهر نویسی؛ ٥) خرید دین، وصول یا تنزیل اسناد تجاری و بانکی (از جمله بروات، چک و سفته) و ظهرنویسی آن‌ها؛ ٦) اجاره صندوق امانات؛ ٧) صدور انواع کارت دریافت و پرداخت.
    • خدمات غیر پایه:
      به خدماتی اطلاق می شود که ارایه آن‌ها به مشتری، پیش نیاز و لازمه ارایه سایر خدمات به وی نیست و یا به ارتباط مشتری با موسسه اعتباری استمرار نمی بخشد. ارایه این خدمات به مشتری، فقط مستلزم شناسایی اولیه وی توسط موسسه اعتباری و به شرح مذکور در این دستورالعمل است. موارد ذیل از جمله مصادیق خدمات غیر پایه است: ١) حواله وجوه؛ ٢)‌ انجام هرگونه دریافت و پرداخت؛ ٣) خرید و فروش ارز اعم از نقدی، حواله ای، چک مسافرتی ارزی و موارد مشابه؛ ٤) صدور انواع چک‌های بانکی و چک‌های بین بانکی(چک رمزدار) و پرداخت چک؛
    • شناسایی اولیه:
      تطبیق و ثبت مشخصات اظهار شده توسط مشتری با مدارک شناسایی و در صورت اقدام توسط نماینده یا وکیل، علاوه بر ثبت مشخصات وکیل یا نماینده، ثبت مشخصات اصیل.
    • شناسایی کامل:
      شناسایی دقیق مشتری به هنگام ارایه خدمات پایه به شرح مذکور در دستورالعمل چگونگی شناسایی مشتریان در موسسات اعتباری.
  3. مدارک شناسایی
    • شخص حقیقی ایرانی:
      شخص حقیقی که دارای شناسنامه عکسدار معتبر، کارت ملی و هویت ایرانی می‎باشد.
    • شخص حقوقی ایرانی:
      هر شرکت، موسسه و سازمانی که در اداره ثبت شرکت‎ها و مالکیت صنعتی کشور به ثبت رسیده و دارای اساسنامه و شرکت نامه معتبر می‎باشد.
      شناسه ملی: شماره منحصر به فردی که بر اساس تصویب نامه شماره ١٦١٦٩/ت ٣٩٢٧١ هـ مورخ ١٣٨٨/٠١/٢٩ به تمامی اشخاص حقوقی اختصاص می‌یابد.
    • شخص حقیقی خارجی:
      تعریف: افرادی هستند که تابعیت ایران را ندارند. دارای مدارک شناسایی کشور متبوعه «گذرنامه» معتبر بوده و دارای روادید و یا پروانه اقامت معتبر در ایران می باشند. درخصوص آوارگان خارجی دارای کارت هویت ویژه اتباع خارجی و یا کارت خروجی مدت دار (آمایش) معتبر صادره از سوی وزارت کشور ج.ا.ا و در مورد پناهندگان خارجی دارندگان دفترچه پناهندگی معتبر صادره از سوی نیروی انتظامی ج.ا.ا. می باشند.
      مدرک شناسایی: گذرنامه معتبر؛ گذرنامه ای است که تاریخ انقضاء آن تمام نشده باشد و دارای اجازه اقامت معتبر باشد.
      مشخصات هویتی: شامل نام، نام خانوادگی، نام پدر یا مادر، تاریخ تولد، کشور محل تولد، شماره مدرک شناسایی، نوع مدرک شناسایی، تابعیت، جنسیت، شماره اختصاصی.
      تبصره: درخصوص اتباع خارجی عرب تبار، نام جد نیز از مشخصات هویتی محسوب می‎گردد و نیازی به اخذ نام خانوادگی نمی‎باشد.
    • شخص حقوقی خارجی:
      تعریف: الف) موسسات، شرکت‎ها و شعب فعال آن‎ها که در خارج از ایران به ثبت رسیده باشند.
      تبصره: نمایندگی و شعب شرکت‎ها و موسسات خارجی که در اداره کل ثبت شرکت‎ها به ثبت رسیده باشند، جزو اشخاص حقوقی ایرانی محسوب می‌شوند.
      ب) نمایندگی‎های سیاسی خارجی مقیم ایران شامل سفارت خانه‎ها وکنسولگری‎ها.
      پ) دفاتر نمایندگی رسمی سازمان‎های بین المللی مستقر در کشور که مورد تایید وزارت امور خارجه باشند.
      ت) دفاتر سازمان‎های مردم نهاد خارجی دارای مجوز فعالیت از وزارت کشور.
      مدارک شناسایی:شناخت و تایید هویت مشتری با استفاده از منابع اطلاعاتی، مستندات و داده‌های مستقل، معتبر و قابل اتکا.
      مشخصات هویتی: نام، تابعیت، موضوع فعالیت، نوع فعالیت، شماره ثبت ، محل ثبت، تاریخ ثبت، شماره اختصاصی.
      تبصره: دستورالعمل چگونگی شناسایی مشتریان خارجی موسسات اعتباری، مشتمل بر حداقل اطلاعات لازم درخصوص نحوه شناسایی مدارک معتبر اشخاص خارجی است.
    • شماره اختصاصی:
      شماره‎ای منحصر به فرد که برای هر یک از اشخاص حقیقی و حقوقی خارجی تعیین و اختصاص داده می‎شود که به صورت رمزینه(بارکد) روی مدارک شناسایی معتبر درج می‎گردد.

گروه دورانV6.0.4.0